การตรวจอัลตราซาวน์ช่องท้อง (Ultrasound abdomen)

โดย TAWAN1, 21 ก.พ. 2564 31186

ULTRASOUND UPPER ABDOMEN คือ การตรวจอัลตราซาวน์ช่องท้องส่วนบน อวัยวะที่ตรวจหาพยาธิสภาพ ได้แก่ ตับ ม้าม ไต ตับอ่อน ถุงน้ำดี ท่อน้ำดี มีประโยชน์ในการวินิจฉัยโรคต่าง ๆ เช่น ภาวะไขมันเกาะตับ (fatty liver) มะเร็งตับ (hepatocellular carcinoma) ฝีในตับ (liver abscess) มะเร็งท่อน้ำดี (cholangiocarcinoma) นิ่วในถุงน้ำดี (gallstone) ภาวะถุงน้ำดีอักเสบ (cholecystitis) นิ่วในไต (renal stone) ท่อไตบวม (hydronephrosis) ก้อนทูมที่ตับอ่อน (pancreatic tumor) ม้ามโต (splenomegaly) เป็นต้น

ภาพจาก https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/transabdominal-ultrasound

ซึ่งการเตรียมตัวของผู้ที่จะเข้ารับการตรวจ ควรปฏิบัติตัวดังนี้ เพื่อให้ผลการตรวจมีความแม่นยำมากที่สุด

งดอาหารและเครื่องดื่มทุกชนิดหลังเที่ยงคืน (จิบน้ำเปล่าได้เล็กน้อย) ของวันก่อนตรวจ จนการตรวจแล้วเสร็จ (เพื่อให้ถุงน้ำดีพองตึง และลดอากาศในกระเพาะ/ลำไส้ซึ่งเป็นอุปสรรคในการตรวจด้วยอัลตราซาวน์)
งดฉีดหรือทานยาโรคเบาหวานและยาที่กัดกระเพาะ และนำยาติดตัวมาด้วย
ถ้ามีฟิล์มเก่ากรุณานำมาด้วยทุกครั้ง

ULTRASOUND WHOLE ABDOMEN คือ การตรวจอัลตราซาวน์ช่องท้องทั้งส่วนบนและส่วนล่าง อวัยวะที่ตรวจหาพยาธิสภาพ ได้แก่ ตับ ม้าม ไต ตับอ่อน ถุงน้ำดี ท่อน้ำดี กระเพาะปัสสาวะ ต่อมลูกหมาก มดลูก เส้นเลือดใหญ่เอออร์ตา (abdominal aorta) มีประโยชน์ในการวินิจฉัยโรคต่าง ๆ นอกจากโรค/ภาวะที่ตรวจได้จาก ultrasound upper abdomen แล้ว ยังสามารถตรวจภาวะกระเพาะปัสสาวะอักเสบ (cystitis) ต่อมลูกหมากโต (enlarged prostate gland) นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ (vesical stone) มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ (urinary bladder cancer) ก้อนทูมของมดลูก (uterine myoma) เส้นเลือดใหญ่เอออร์ตาโป่งพอง (abdominal aortic aneurysm)

ซึ่งการเตรียมตัวของผู้ที่จะเข้ารับการตรวจ นอกจากเตรียมตัวเหมือนกับการตรวจ ultrasound upper abdomen แล้ว ยังมีเพิ่มเติม คือ

กลั้นปัสสาวะก่อนได้รับการตรวจ 1-2 ชั่วโมง (เพื่อให้กระเพาะปัสสาวะพองตึง) จนการตรวจแล้วเสร็จ

ULTRASOUND KUB (PELVIS) คือ การตรวจหาพยาธิสภาพของไตและกระเพาะปัสสาวะโดยเฉพาะ ซึ่งการเตรียมตัวของผู้ที่จะเข้ารับการตรวจจะเหมือนการตรวจ ultrasound whole abdomen

ภาพจาก https://www.indiamart.com/proddetail/renal-doppler-and-portal-venous-doppler-17802153488.html

ULTRASOUND DOPPLER RENAL ARTERIES คือ การตรวจหาพยาธิสภาพของไตและเส้นเลือดแดงของไต มีประโยชน์ในการวินิจฉัยภาวะเส้นเลือดแดงไตตีบ ซึ่งเป็นสาเหตุของความดันโลหิตสูงได้ ซึ่งการเตรียมตัวของผู้ที่จะเข้ารับการตรวจ จะเหมือนกับการตรวจ ultrasound upper abdomen และอาจให้ผู้ป่วยดื่มน้ำเพิ่มอีก 500 ml เมื่อใกล้ทำการตรวจ เพื่อเพิ่มการขยายตัวของเส้นเลือดแดงที่ไต

ภาพจาก https://sonographictendencies.com/2016/11/21/renal-artery-doppler/

โดย
พญ.เพ็ญนิภัท นภีรงค์
ภาควิชารังสีวินิจฉัย
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา

หมวดหมู่

โพสต์ยอดนิยม

แท็กยอดนิยม